Enerji transformasiyası Azərbaycanın milli gündəmində əsas prioritetdir və bərpa olunan enerji mənbələrinin payının artırılmasına strateji diqqət yetirilir. Davam edən təşəbbüslər vasitəsilə Azərbaycan, iqlim dəyişikliyinə qarşı qlobal səylərdə etibarlı enerji tərəfdaşı və məsuliyyətli töhfə verən kimi mövqelənir. 2027-ci ilin sonuna qədər Azərbaycan, ümumilikdə 2 gigavat enerji potensialı olan doqquz günəş və külək elektrik stansiyasını istismara verməyi planlaşdırır. 2030-cu ilə qədər isə əlavə olaraq on külək və günəş stansiyasını inkişaf etdirərək ümumi gücünü 5 gigavata qədər artırmaq niyyətindədir.
Energetika naziri Pərviz Şahbazovun yeni elektrik stansiyasının fəaliyyətə başlaması ilə bağlı məqaləsi “Azərbaycan” qəzetində dərc olunub. Həmin məqalədə nazir, ölkədə elektrik enerjisi istehsalının artdığını vurğulayıb.
“Azərbaycanda yeni elektrik stansiyalarının istismara verilməsi ilə ölkəmizin ümumi elektrik istehsal gücü ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 324,8 MVt və ya 4% artaraq 8 415,6 MVt-a çatıb,” məqalədə qeyd olunub.
Nazir Pərviz Şahbazov hidro, günəş, hidrogen və külək elektrik stansiyalarının səmərəli istifadəsi məsələsinə toxunub.
“Elektrik enerjisi sistemində ümumi gücü 6 623 MVt olan 22 istilik elektrik stansiyası, 1 406,6 MVt gücə malik 58 su elektrik stansiyası, 278,1 MVt gücü olan 9 günəş elektrik stansiyası və 63,7 MVt gücə malik 5 külək elektrik stansiyası mövcuddur. Bundan əlavə, 37 MVt gücündə bərk tullantı elektrik stansiyası və ümumi gücü 7,3 MVt olan 3 hibrid elektrik stansiyası mövcuddur ki, bu da ümumi istehsal gücünün təxminən 21,3%-ni təşkil edir,” deyə nazir bildirib.
Nazir bu sahədə istehsal gücünün artırılması ilə yanaşı, elektrik şəbəkəsindəki nailiyyətləri də vurğulayıb. “Hazırda ümumi gücü 29 491 MVA olan 110-500 kV-luq 254 yarımstansiya fəaliyyət göstərir. Ötən il ölkəmizin bərpa olunan elektrik enerjisi istehsal gücü, əsasən Xəzər və MDB regionlarında ən böyük xarici sərmayəli günəş elektrik stansiyası olan Qaradağ Günəş Elektrik Stansiyası (GES) sayəsində 373,6 MVt artıb,” deyə o əlavə edib.
Qeyd etmək lazımdır ki, Qaradağ Günəş Elektrik Stansiyası ötən il Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin nüfuzlu “Masdar” şirkəti ilə əməkdaşlıqda istismara verilib. 230 MVt gücə malik bu günəş stansiyası 26 oktyabr 2023-cü ildə rəsmi açılışla fəaliyyətə başlayaraq ölkənin enerji sektorunda yeni mərhələnin əsasını qoyub və bu, xarici investisiya ilə qurulmuş ilk stansiyadır.
Nazir günəş elektrik stansiyalarının enerji istehlakında payının artmasına da toxunub. “Cari ilin ilk doqquz ayında elektrik enerjisi istehsalı 247,7 milyon kVt/s artaraq 21,8 milyard kVt/s-a çatıb və günəş enerjisindən istehsal doqquz dəfə çox artıb ki, bu da bərpa olunan mənbələrin payını 14,1%-ə çatdırıb. İxracatlar isə Gürcüstana 898,7 milyon kVt/s, Rusiyaya 176,4 milyon kVt/s, İrana isə 1,2 milyard kVt/s olub,” o vurğulayıb.
Qeyd edək ki, Azərbaycanın bərpa olunan enerji potensialı 27 000 MVt olaraq qiymətləndirilir, bunun 23 000 MVt-ı günəş, 3 000 MVt-ı isə külək enerjisinə aiddir. Günəş enerjisi ölkənin demək olar ki, bütün ərazisində təşkil edilə bilər, külək enerjisi üçün isə Bakı, Abşeron yarımadası və Xızı rayonu xüsusilə əlverişlidir.
Azərbaycan, günəş, külək və digər yaşıl texnologiyalarda öz potensialını artırmağa yönəlmiş bərpa olunan enerji transformasiyasında öz mövqeyini gücləndirir. Çoxsaylı elektrik stansiyalarının istismara verilməsi planları və böyük yatırımlarla ölkə qlobal istiləşmə ilə mübarizəyə töhfə verməyi və enerji təhlükəsizliyini artırmağı hədəfləyir. Qaradağ Günəş Elektrik Stansiyasının uğurlu açılışı və müxtəlif bərpa olunan mənbələrdən artan töhfələr Azərbaycanın davamlı inkişaf öhdəliyini vurğulayır. Ölkə, 27 000 MVt həcmində bərpa olunan enerji potensialını dəyərləndirərək, regionda təmiz enerjiyə keçidə və beynəlxalq əməkdaşlıqların inkişafına mühüm töhfə vermək əzmindədir.
