“Mən demişəm ki, təəssüf ki, kişiləri yetişdirən biz qadınlarıq. Qadınlar da etdikləri səhvləri nəsildən nəsilə ötürürlər”.
Bu fikirləri Əməkdar artist Lalə Məmmədova jurnalist Pərviz Hüseynin təqdimatında yayımlanan “Pərvizə görə” verilişində səsləndirib. O, ailələrdə oğlan və qız uşaqlarına münasibətdə mövcud olan qeyri-bərabər yanaşmanı tənqid edib və valideynlərin tərbiyədə buraxdıqları səhvlərə diqqət çəkib.
Əməkdar artist hesab edir ki, qız uşaqları çox vaxt sərt qaydalarla böyüdülür, oğlanlara isə həddindən artıq rahatlıq tanınır. Bu, ailələrdə tarazlığın pozulmasına və cəmiyyətdə müxtəlif problemlərin yaranmasına gətirib çıxarır.
Ailələrdə gender rollarının formalaşdırılması
Lalə Məmmədova konkret bir nümunə gətirərək qeyd edib ki, bəzi ailələrdə oğlan uşaqları sərbəst buraxılır, qızlara isə sərt tələblər qoyulur. Onun sözlərinə görə, bu, ailə tərbiyəsində əsas problemlərdən biridir:
“Çox yaxın tanışımın bir qız, bir oğlan övladı var. Qız oyanan kimi anası qışqırır ki, yerini yığmamısan, yekə qızsan, sabah evlərə düşəcəksən. Amma oğul 12-də oyanır, deyir, sənin üçün nə bişirim? Yeri yığma, ayıbdır, kişi yer yığmaz”.
Əməkdar artist qeyd edir ki, belə yanaşma nəticəsində oğlanlar məsuliyyətsiz böyüyür, qızlar isə öz dəyərlərini unutmağa məcbur qalırlar. Onun fikrincə, oğlanlar həyatda öz yerini tapmaq üçün əsgər kimi böyüdülməli, qızlara isə özünü inkişaf etdirmək imkanı yaradılmalıdır.
Təhsilin və savadın əhəmiyyəti
Lalə Məmmədova qadınların savadlı olmasının bir nəsil üçün nə qədər əhəmiyyətli olduğunu vurğulayıb. O qeyd edir ki, savadsız ana yetişdirdiyi övladı həyata lazımi səviyyədə hazırlaya bilmir və bu, cəmiyyətdə ciddi problemlərə yol açır:
“Bir nəsili qadın yetişdirir. Qadın savadlı olanda nəsil də savadlı olur. Hacı Zeynalabdin Tağıyev əbəs yerə qızlar seminariyası açmadı. Ya da geridə qalmış ölkələrdə müharibə bitmir. Çünki qadınların təhsili, savadı yoxdur”.
Onun fikrincə, təhsilsiz qızlar gələcəkdə özləri üçün yeni imkanlar yarada bilmir və ailələrində baş verən problemlərlə təkbaşına mübarizə aparmaq məcburiyyətində qalırlar.
Qızlara və oğlanlara fərqli yanaşma
Məmmədova ailə tərbiyəsində balanslı yanaşmanın vacibliyini qeyd edir. Oğlanların həyata hazırlanması, qızların isə daha çox dəstəklənməsi vacibdir. Əgər bu balans təmin olunmasa, nəticədə cəmiyyətdə müxtəlif problemlər yaranır. Lalə Məmmədovanın fikrincə:
“Oğlanları əsgər kimi böyütmək lazımdır. Onlara deyilməlidir ki, həyatda özün qazanmalsan. Qızlara isə təhsil və dəstək verilməli, onlara müstəqil həyat qurmaq üçün imkan yaradılmalıdır”.
O vurğulayır ki, qızlara qarşı ailələrdə bərabərsiz münasibət onların gələcəkdə özgüvənsiz böyüməsinə səbəb olur. Boşanma və ya digər problemlər zamanı belə qadınlar həm ailələrini təmin etməyə, həm də müstəqil şəkildə yaşamağa çətinlik çəkirlər.
Qız uşaqlarına daha çox diqqət
Lalə Məmmədova öz şəxsi fikrini bölüşərək qeyd edir ki, qız uşaqları mütləq şəkildə təhsil almalı, ailə daxilində özlərini müdafiə edə biləcək gücə sahib olmalıdırlar:
“İki qızım var, Allah qismət etsin, ikisinə də ayrı-ayrı ev alım. Çünki kişilər nikahdan sonra qadını ata-anasından ayırıb evinə gətirəndə arxayınlıq yaranır. Əgər qadının savadı, evi və işi olsa, kişi də ona hörmət edər”.
Onun fikrincə, müstəqil və savadlı qadınlar həm özlərinə, həm də ailələrinə hörmətlə yanaşılmasını təmin edə bilərlər. Bu yanaşma həm ailə daxilində, həm də cəmiyyətdə möhkəm münasibətlərin qurulmasına kömək edər.
